Đăng ký / Đăng nhập
Hãy hình dung một kịch bản quen thuộc trong ngành vận tải: một chiếc xe container sau khi hoàn thành việc giao một lô hàng dệt may từ Bình Dương đến cảng Cát Lái để xuất khẩu, hoặc một con tàu khổng lồ sau khi dỡ hàng điện tử từ châu Á tại cảng Los Angeles, phải bắt đầu hành trình quay trở về điểm xuất phát trong tình trạng hoàn toàn rỗng. Những “chuyến về không tải” này, hay còn gọi là “Empty Run” hoặc “Deadhead” trong ngành, chính là một trong những sự lãng phí lớn nhất của ngành logistics. Mỗi kilomet xe chạy rỗng, mỗi hải lý tàu đi không tải đều là chi phí nhiên liệu, nhân công, hao mòn phương tiện bị đốt bỏ mà không tạo ra bất kỳ một đồng doanh thu nào.
Trong bối cảnh chi phí vận hành ngày càng tăng và áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc giải quyết bài toán này trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Và lời giải thông minh mang tên Backhaul (vận tải chiều về) đã ra đời. Đây không chỉ là một thuật ngữ chuyên ngành, mà là một chiến lược cốt lõi giúp các công ty logistics biến lãng phí thành lợi nhuận, nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững. Bài viết này sẽ đi sâu giải thích cặn kẽ “Backhaul là gì”, tầm quan trọng sống còn của nó, các thách thức và những giải pháp để tối ưu hóa trong vận chuyển quốc tế.
Nội dung chính
Backhaul Là Gì? Định Nghĩa và Phân Biệt Với Headhaul
Định nghĩa chính xác về Backhaul (Vận tải chiều về)
Backhaul, hay Vận tải chiều về, là thuật ngữ chỉ chuyến đi trở về của một phương tiện vận tải (xe tải, tàu container, máy bay chở hàng…) từ điểm đến quay trở lại điểm xuất phát ban đầu hoặc một khu vực lân cận, sau khi đã hoàn thành chuyến đi chính (gọi là headhaul).
Điểm cốt lõi làm nên giá trị của backhaul là: Một chuyến backhaul hiệu quả là khi phương tiện có chở hàng hóa (có thu phí) trên đường về, thay vì chạy rỗng.
Việc lấp đầy phương tiện ở chiều về giúp tối ưu hóa công suất hoạt động và tạo ra doanh thu trên một hành trình mà đáng lẽ chỉ có chi phí.
So sánh Backhaul (Chiều về) và Headhaul (Chiều đi/Chuyến đi chính)
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần phân biệt rạch ròi giữa Backhaul và Headhaul:
“Chạy rỗng” chiếm một tỷ lệ đáng kể trong tổng số quãng đường di chuyển của các phương tiện vận tải trên toàn cầu. Điều này không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về kinh tế cho các công ty vận tải (mất chi phí mà không có doanh thu) mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường do tiêu thụ nhiên liệu và phát thải khí CO2 không cần thiết. Do đó, việc tối ưu hóa backhaul, tức là giảm thiểu tối đa các chuyến xe, chuyến tàu rỗng, là mục tiêu chiến lược của mọi doanh nghiệp logistics hiện đại.
Tầm Quan Trọng Sống Còn Của Backhauling Trong Logistics Hiện Đại
1. Tối ưu hóa chi phí vận tải, trực tiếp tăng lợi nhuận
Đây là lợi ích rõ ràng nhất. Một chuyến backhaul có hàng giúp công ty vận tải bù đắp một phần hoặc toàn bộ chi phí cho chiều về, bao gồm nhiên liệu, lương tài xế, phí cầu đường, phí cảng, và hao mòn phương tiện. Phần doanh thu thu được từ chuyến về này trực tiếp góp phần vào lợi nhuận của công ty.
2. Giảm giá cước cho khách hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh
Khi một công ty vận tải có khả năng tối ưu hóa backhaul hiệu quả, họ có thể giảm chi phí tổng thể cho một vòng quay của phương tiện. Điều này cho phép họ đưa ra mức giá cước cạnh tranh hơn cho các tuyến đường chính (headhaul) để thu hút thêm khách hàng, từ đó tạo ra một lợi thế cạnh tranh sắc bén trên thị trường.
3. Tăng hiệu quả sử dụng tài sản (phương tiện, container)
Mỗi giờ một chiếc xe tải hay một con tàu nằm chờ hoặc chạy rỗng đều là một giờ tài sản không sinh lời. Backhauling giúp tối đa hóa thời gian hoạt động hiệu quả của phương tiện, tăng vòng quay vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản đầu tư.
4. Góp phần vào Logistics Xanh (Green Logistics), bảo vệ môi trường
Đây là một lợi ích ngày càng được xã hội và các đối tác kinh doanh lớn quan tâm. Việc giảm thiểu số kilomet chạy rỗng đồng nghĩa với việc giảm lượng nhiên liệu hóa thạch tiêu thụ và cắt giảm đáng kể lượng khí thải CO2, bụi mịn và các chất gây ô nhiễm khác ra môi trường, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
Những Thách Thức Lớn Nhất Trong Việc Tìm Kiếm Hàng Backhaul
Mặc dù lợi ích là rất lớn, việc tìm kiếm một lô hàng backhaul phù hợp không hề dễ dàng và phải đối mặt với nhiều thách thức.
Mất cân bằng trong luồng hàng hóa (Trade Imbalance)
Đây là thách thức mang tính vĩ mô và lớn nhất trong vận tải quốc tế. Nhiều tuyến thương mại bị mất cân bằng nghiêm trọng. Ví dụ, tuyến từ châu Á (đặc biệt là Trung Quốc, Việt Nam) đi Mỹ và châu Âu có lượng hàng hóa xuất khẩu (quần áo, đồ điện tử, nội thất) rất lớn, nhưng chiều ngược lại thì ít hơn hẳn. Điều này dẫn đến tình trạng hàng nghìn container rỗng bị ùn ứ tại các cảng của Mỹ và châu Âu, trong khi các hãng tàu phải tốn chi phí rất lớn để vận chuyển container rỗng này về lại châu Á để đóng hàng mới.
Khó khăn trong việc tìm kiếm và kết nối đơn hàng phù hợp
Một lô hàng backhaul lý tưởng cần phải phù hợp về nhiều yếu tố: đúng tuyến đường hoặc gần tuyến đường trở về, đúng thời điểm, đúng loại hàng hóa và phù hợp với loại phương tiện. Việc tìm kiếm một cách thủ công qua các mối quan hệ truyền thống thường rất tốn thời gian và không hiệu quả.
Yêu cầu về thời gian và lịch trình khắt khe
Tài xế và phương tiện cần phải quay về đúng lịch trình đã định để chuẩn bị cho chuyến headhaul tiếp theo. Áp lực về thời gian này làm cho việc tìm kiếm, đàm phán và bốc xếp một lô hàng backhaul trở nên khó khăn hơn.
Sự không tương thích về loại phương tiện và hàng hóa
Không phải phương tiện nào cũng có thể chở mọi loại hàng. Ví dụ, một chiếc xe đông lạnh sau khi giao hàng xong có thể rất khó tìm được một lô hàng backhaul cũng yêu cầu vận chuyển lạnh trên đường về. Tương tự, một xe bồn chở hóa chất không thể dùng để chở hàng tiêu dùng.
Các Giải Pháp Tối Ưu Hóa Vận Tải Chiều Về (Backhauling) Trong Kỷ Nguyên Số
May mắn là, sự phát triển của công nghệ đang mang đến những giải pháp hiệu quả để giải quyết các thách thức trên.
Ứng dụng công nghệ: Nền tảng kết nối vận tải (Digital Freight Platforms) và Sàn giao dịch vận tải (Load Boards)
Các nền tảng công nghệ, ứng dụng di động hoạt động như một “chợ” vận tải, nơi các chủ hàng có nhu cầu gửi hàng có thể đăng tải thông tin và các nhà xe có xe rỗng chiều về có thể tìm kiếm, kết nối và báo giá một cách nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả.
Hợp tác với các công ty giao nhận 3PL/4PL chuyên nghiệp
Các công ty logistics bên thứ ba (Third-Party Logistics – 3PL) hoặc bên thứ tư (4PL) có lợi thế rất lớn trong việc tối ưu backhaul. Với mạng lưới khách hàng rộng khắp, hệ thống quản lý vận tải (TMS) thông minh và đội ngũ chuyên trách, họ có khả năng nhìn thấy bức tranh toàn cảnh về nhu cầu vận chuyển và dễ dàng ghép nối các lô hàng headhaul và backhaul, tạo ra một mạng lưới vận tải khép kín và hiệu quả.
Xây dựng mạng lưới đối tác và hợp tác vận chuyển linh hoạt
Các công ty vận tải có thể chủ động xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược với nhau hoặc với các doanh nghiệp sản xuất tại các khu vực khác nhau. Bằng cách chia sẻ thông tin về các chuyến xe rỗng và nhu cầu vận chuyển, họ có thể trao đổi các chuyến hàng chiều về cho nhau, đôi bên cùng có lợi.
Phân tích dữ liệu (Data Analytics) để dự báo và tìm kiếm cơ hội
Các công ty lớn có thể sử dụng công cụ phân tích dữ liệu để phân tích lịch sử các tuyến đường, loại hàng hóa và nhu cầu vận chuyển theo mùa. Điều này giúp họ chủ động dự báo và tìm kiếm các cơ hội backhaul tiềm năng thay vì chờ đợi một cách bị động.
Tóm lại, Backhaul là một chiến lược logistics cốt lõi, tập trung vào việc biến những chuyến xe, chuyến tàu rỗng chiều về thành các chuyến đi có doanh thu, đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa hiệu quả và lợi nhuận của ngành vận tải. Trong bối cảnh chi phí nhiên liệu liên tục biến động, áp lực cạnh tranh ngày càng lớn và yêu cầu về phát triển bền vững ngày càng cao, việc quản lý và tối ưu hóa backhauling không còn là một lựa chọn “có thì tốt” mà đã trở thành một yêu cầu bắt buộc để tồn tại và phát triển.
Các doanh nghiệp vận tải và các chủ hàng cần thay đổi tư duy, nhìn nhận các chuyến xe rỗng của mình như những cơ hội kinh doanh bị bỏ lỡ. Bằng cách chủ động ứng dụng công nghệ, tăng cường hợp tác và tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia logistics, doanh nghiệp hoàn toàn có thể biến gánh nặng chi phí từ những chuyến xe không tải thành một lợi thế cạnh tranh sắc bén trên thị trường, góp phần xây dựng một chuỗi cung ứng hiệu quả, tiết kiệm và xanh hơn.
