Hàng tồn kho là gì? Vai trò và đặc điểm của hàng tồn kho

Hàng tồn kho là gì là một khái niệm quen thuộc nhưng không phải ai cũng nắm rõ về vai trò và tầm quan trọng của nó đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đây không chỉ là những sản phẩm, vật tư ứ đọng do không thể bán ra thị trường, mà còn là một bộ phận quan trọng cấu thành nên tài sản ngắn hạn và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Cùng Alpha Express tìm hiểu ở bài viết dưới đây.

Hàng tồn kho là gì?

Hàng tồn kho được định nghĩa là những sản phẩm, vật tư, nguyên liệu mà doanh nghiệp đã sản xuất hoặc mua về và đang lưu giữ tại kho để phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Chúng bao gồm các loại hàng hóa như nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm.

Hàng tồn kho không đơn thuần chỉ là những mặt hàng “ế” hay sắp được thanh lý như nhiều người vẫn thường nghĩ. Trái lại, chúng là một bộ phận rất quan trọng trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp, đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh diễn ra liên tục và hiệu quả.

>>/ Xem thêm: Hợp đồng vận chuyển hàng hóa và những điều cần biết

Tầm quan trọng của hàng tồn kho đối với doanh nghiệp:

Hàng tồn kho là một phần tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tài sản. Vì vậy, việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp:

• Đảm bảo nguồn cung cấp nguyên vật liệu ổn định, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất.
• Tránh tình trạng thiếu hàng, gián đoạn sản xuất do sự cố về nguồn cung.
• Tối ưu hóa chi phí lưu kho, giảm tối đa các khoản phí không cần thiết.
• Tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh và nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp.

Như vậy, hàng tồn kho không chỉ là những mặt hàng ứ đọng, mà còn là một phần tài sản quan trọng, góp phần đảm bảo sự liên tục và hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Vì vậy, việc quản lý tốt hàng tồn kho là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của doanh nghiệp.

Hàng tồn kho bao gồm những gì?

Hàng tồn kho của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại hàng hóa khác nhau, có thể được phân loại theo đặc điểm hoặc chủng loại.

Xét về đặc điểm hàng hóa

Căn cứ vào đặc điểm của hàng hóa, hàng tồn kho có thể được chia thành 4 loại chính:

• Hàng tồn là nguyên liệu, vật tư: Đây là những vật tư, nguyên liệu thô cần thiết cho quá trình sản xuất, như dầu, bóng đèn, văn phòng phẩm, các vật liệu làm sạch máy móc, v.v. Những mặt hàng này đóng vai trò rất quan trọng, đảm bảo hoạt động sản xuất của doanh nghiệp diễn ra liên tục và hiệu quả.
• Hàng tồn là bán thành phẩm: Bao gồm những sản phẩm đang trong quá trình sản xuất, chưa hoàn thành, cũng như những sản phẩm đã hoàn thành nhưng chưa được làm thủ tục nhập kho.
• Hàng tồn là thành phẩm: Là những sản phẩm đã hoàn chỉnh sau khi trải qua tất cả các công đoạn sản xuất, sẵn sàng được tiêu thụ trên thị trường.
• Hàng tồn là hàng hóa: Bao gồm những mặt hàng mà doanh nghiệp đã mua về với mục đích bán lại, như hàng hóa đang trên đường vận chuyển, hàng gửi đang trên đường, hàng tồn kho, hàng bất động sản,…

Xét về chủng loại hàng hóa

Ngoài việc phân loại theo đặc điểm, hàng tồn kho còn được chia thành các nhóm theo chủng loại:

• Nguyên liệu, vật liệu: Những nguyên vật liệu cần thiết cho quá trình sản xuất.
• Công cụ, dụng cụ: Các thiết bị, dụng cụ, khuôn mẫu phục vụ trực tiếp cho sản xuất.
• Thành phẩm: Sản phẩm đã hoàn thiện, sẵn sàng bán ra thị trường.
• Hàng hóa: Bao gồm các mặt hàng mà doanh nghiệp mua về với mục đích bán lại.
• Hàng gửi đi gia công, chế biến: Những sản phẩm đang được gửi đi gia công, chế biến để trở thành thành phẩm.
• Hàng hóa bất động sản: Bao gồm các bất động sản doanh nghiệp mua về với mục đích kinh doanh.

Như vậy, hàng tồn kho của doanh nghiệp bao gồm rất nhiều loại hàng hóa khác nhau, từ nguyên liệu, công cụ, dụng cụ, bán thành phẩm đến thành phẩm và hàng hóa. Sự đa dạng về chủng loại và đặc điểm của hàng tồn kho đòi hỏi doanh nghiệp phải có những phương pháp quản lý phù hợp.

Quản lý hàng tồn kho là gì?

Quản lý hàng tồn kho là toàn bộ quá trình kiểm soát, theo dõi và điều phối hoạt động từ việc đặt hàng, lưu trữ đến sử dụng các mặt hàng tồn kho của doanh nghiệp. Mục tiêu là đảm bảo lượng hàng tồn kho ở mức tối ưu, tránh tình trạng thiếu hàng hoặc tồn kho quá nhiều, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Quá trình quản lý hàng tồn kho bao gồm các công việc chính sau:

• Xác định nhu cầu và lập kế hoạch đặt hàng: Doanh nghiệp cần dự báo nhu cầu sử dụng các loại nguyên vật liệu, sản phẩm trong tương lai, từ đó lên kế hoạch đặt hàng phù hợp. Việc này giúp đảm bảo nguồn cung ứng ổn định, tránh tình trạng thiếu hàng hoặc tồn kho dư thừa.
• Theo dõi, kiểm soát lượng hàng tồn kho: Doanh nghiệp cần thường xuyên kiểm kê, theo dõi tình hình biến động của hàng tồn kho, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời. Việc này giúp doanh nghiệp nắm bắt được tình hình thực tế và đưa ra quyết định quản lý phù hợp.
• Tối ưu hóa chi phí liên quan đến hàng tồn kho: Doanh nghiệp cần cân đối giữa chi phí lưu kho và chi phí do thiếu hàng. Việc này giúp tối ưu hóa tổng chi phí liên quan đến hàng tồn kho, từ đó nâng cao lợi nhuận kinh doanh.
• Đảm bảo an toàn và bảo quản hàng tồn kho: Doanh nghiệp cần có các biện pháp bảo quản, lưu giữ hàng tồn kho đúng cách, tránh hư hỏng, mất mát. Việc này góp phần bảo toàn tài sản của doanh nghiệp.

Như vậy, quản lý hàng tồn kho là một quá trình liên tục và phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế hoạch, hệ thống quản lý hiệu quả. Việc quản lý tốt hàng tồn kho sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Những bài viết liên quan:

>> Shipper là gì? Trách nhiệm của shipper trong vận chuyển hàng hóa

>> Cách tính cước vận chuyển hàng không

Mục đích của quản lý hàng tồn kho là gì?

• Dự phòng: Doanh nghiệp duy trì một lượng hàng tồn kho hợp lý để đối phó với những biến động bất thường về nhu cầu, sự gián đoạn nguồn cung cấp, hay những thay đổi về giá cả. Điều này giúp đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh diễn ra liên tục, không bị ảnh hưởng.
• Đầu cơ: Việc giữ hàng tồn kho cũng là một hình thức đầu cơ, nhằm tận dụng những biến động về giá cả để tối đa hóa lợi nhuận. Khi giá nguyên vật liệu, hàng hóa tăng, doanh nghiệp có thể bán ra với giá cao hơn.
• Giao dịch: Duy trì hàng tồn kho ở mức độ hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp tránh được tình trạng thiếu hàng, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng. Điều này góp phần tăng cường hiệu quả hoạt động bán hàng.

Ngoài ra, việc quản lý hàng tồn kho còn giúp doanh nghiệp:

• Tối ưu hóa chi phí lưu kho, giảm thiểu các khoản phí không cần thiết.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.
• Nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và lợi nhuận.

Việc quản lý hàng tồn kho hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, đảm bảo nguồn cung ứng ổn định, tránh tình trạng thiếu hàng, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi nhuận kinh doanh. Do đó, đây là một nhiệm vụ quan trọng mà các doanh nghiệp cần quan tâm và đầu tư nguồn lực thích hợp.

Trên đây là những kiến thức liên quan đến hàng tồn kho là gì mà Alpha Express muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những thông tin kiến thức liên quan đến hàng tồn kho.